ά ρ θ ρ α

Πολιτική και χορευτικός αυτοσχεδιασμός

Στην Ελλάδα η κοινότητα του σύγχρονου χορού έχει διανύσει ήδη πάνω από μισό αιώνα παρουσίας. Από τη Ραλλού Μάνου, τη Ζουζού Νικολούδη και τον Χάρη Μανταφούνη ως την Αναστασία Λύρα με τη Σχεδία, τον Κων/νο Μίχο, τον Ρήγο και τους Sinequanon με την «Άνοιξη» του ελληνικού σύγχρονου χορού πολλά άλλαξαν και πλέον φαίνεται ότι η κοινότητα εκσυγχρονίζεται στο σύνολό της και ακολουθεί τις παγκόσμιες τάσεις, τάσεις που συνδέονται ολοένα και περισσότερο με τον αυτοσχεδιαστικό χορό.

Οι λόγοι πέρα από τους καθαρά χορευτικούς, και αισθητικούς και πέρα από την πρωτοτυπία του αποτελέσματος, μάλλον πρέπει να αναζητηθούν στην ανάγκη του συστήματος να ανοίξει σε τέτοιες προσεγγίσεις, προκειμένου να κατανοήσει και να εξελίξει τόσο τον εαυτό του όσο και το κοινωνικό του περιβάλλον.

Και αντίστροφα, περιβάλλον και άνθρωποι βρίσκονται σε μία κομβική ιστορικά στιγμή όπου τίποτα δεν εξηγείται γραμμικά και με τη σχέση αίτιο-αποτέλεσμα (κάτι που έτσι και αλλιώς στη θεωρία ίσχυε από τα μέσα του 20 αιώνα) αλλά μέσα από ένα νέο δυναμικό πρίσμα αποδοχής της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης ζωής και της νέας κοινωνικής δομής που καλείται να ακολουθήσει.


Παρόλο που κάποιες ελληνικές ομάδες είχαν από νωρίς (1980) εντάξει τον αυτοσχεδιασμό στα χορευτικά τους εργαλεία ο αυτοσχεδιασμός δεν ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένος ως «καθολική συνθήκη χορού» στις παραστάσεις των ελληνικών ομάδων. Και δεν υπήρχε έως τώρα ένα πραγματικά ευρύ κοινό που να παρακολουθεί εξ΄ ολοκλήρου παραστάσεις αυτοσχεδιασμού. Αντίθετα μάλιστα πολλές ομάδες είχαν υποστεί κριτική ακριβώς για αυτό: για την παρουσία του αυτοσχεδιασμού στις παραστάσεις τους.

Και αυτά συνέβαιναν στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα, παρόλο που ο αυτοσχεδιασμός είχε έντονη παρουσία στην Ευρώπη και Αμερική από το 1960 με τις release τεχνικές, ενώ το contact improvisation, από το 1970 έως σήμερα, χρησιμοποιεί αυτό το δυναμικό μοντέλο κίνησης και στήνει ολόκληρες παραστάσεις.


Σήμερα, παρόλα αυτά, όλο και περισσότεροι έλληνες χορευτές κατανοούν τη σημασία της παρουσίας του σώματος στη δράση και αναγνωρίζουν τη δύναμή του χορευτή να δρα και να εκφράζει βαθύτερα νοήματα μέσα από μία πολύ προσωπική και σωματοποιημένη διαδικασία. Η μεγάλη αξία του αυτοσχεδιασμού φαίνεται περισσότερο στον αυτοσχεδιαστικό χορό με δύο και πάνω άτομα. Σε αυτή τη συνθήκη οι χορευτές καλούνται να αυτοσχεδιάσουν μαζί, ο χορογράφος- ηγέτης χάνει την θέση του και οι χορευτές δεν ακολουθούν δομημένα βήματα ή εντολές.

Οι αποφάσεις παίρνονται επί σκηνής και ο καθένας συμμετέχει ενεργά στη δράση. Οι ρόλοι εναλλάσσονται και το αποτέλεσμα δημιουργείται μέσα από την αντίδραση του κάθε χορευτή, τις προτάσεις του και τη διαθεσιμότητά του. Τα δίπολα άντρας-γυναίκα, δυνατός- αδύναμος, ηγέτης- εξουσιαζόμενος κ.ά χάνουν τα όρια τους. Δεν υπάρχουν. Όπως δεν υπάρχουν και τα στερεότυπα της ομορφιάς, της αρμονίας, της αρτιμέλειας, των συμβόλων κ.ά.

Η αξία της διαδικασίας αυτής είναι απεριόριστη, καθώς ο αυτοσχεδιαστικός χορός προτείνει μία «δημοκρατία» ουσιαστική, δυναμική και ανατρεπτική: πόσο χώρο καταλαμβάνω εγώ και πόσο ο άλλος; Τι προτείνω εγώ και πότε αφήνομαι να οδηγούμαι από τους άλλους; Πόσο αποδέχομαι χωρίς να κρίνω, πώς συμβάλλει ο καθένας δίκαια και αξιοκρατικά στη συλλογική διαδικασία;


Απεριόριστος κατάλογος ερωτήσεων που στόχο έχουν να ανακαλύψουν τη δημιουργικότητα, την έκφραση και την επικοινωνία, καθώς και την ολότητα της ζωής που δεν αφορά τον κόσμο που «εγώ» αντιλαμβάνομαι αλλά έναν κόσμο που εμπεριέχει «εμένα» και τους «άλλους».... Η σωματική αυτή επικοινωνία που προτείνει ο αυτοσχεδιασμός με δύο και περισσότερα άτομα, αφορά σε ένα νέο όσο και πανάρχαιο τρόπο δόμησης της κοινωνίας. Το σύστημα πλέον μπορεί να δομηθεί οριζόντια και να εξελιχθεί μέσα από μία πλουραλιστική διαδικασία βασισμένη στο σώμα ως όλον.

Κάθε μέρος του συνόλου είναι απολύτως σημαντικό και η οποιαδήποτε λεπτομέρεια χρειάζεται για την πλοκή και τη δράση. Χορευτές και κοινό, αποζητούν μία πιο υποκειμενική αντιμετώπιση της τέχνης και της ζωής και διατίθενται να εκτεθούν σε μία φαινομενολογική και σωματοποιημένη προσέγγιση ενός θέματος.


Ακολουθούν ακόμα και ενστικτωδώς μία «εξέλιξη», μία «οικουμενική οικολογία» όπου η πρόταση της σωματοποίησης δείχνει να καλύπτει τα κενά που άφησε η τεχνοκρατική προσέγγιση της τέχνης, τα τελευταία χρόνια, αποζητώντας να συνδεθεί επιτέλους με αυτό που η τέχνη ούτως ή άλλως φέρει ότι υπηρετεί: το συναίσθημα.

Επιπλέον, το κοινό, καλείται να αντιληφθεί τη σημασία και της δικής του παρουσίας ώστε να λειτουργήσει υποστηρικτικά ή σαν αντίβαρο στην δράση (διάδραση). «Όλα», οι ερμηνευτές, το κοινό, οι ήχοι, το φως κάθε τι που εμπλέκεται έχει τη δική του θέση και σημασία στη διαδικασία. Στον αυτοσχεδιαστικό χορό οι χορευτές πρέπει να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι και εκπαιδευμένοι με τρόπους που να τους επιτρέπουν να διαθέτουν ένα ανοιχτό και διαθέσιμο σώμα.


Η τεχνική που ο κάθε χορευτής διαθέτει καθώς και η χορευτική του εμπειρία πρέπει να του επιτρέπουν να φτάνει σε μεγάλη κιναισθητική αφύπνιση και συνειδητότητα ώστε η κίνηση να είναι λειτουργική και ασφαλής. Οι δεξιότητες που εξελίσσει μέσα από την εκπαίδευση του στον αυτοσχεδιασμό, η οποία είναι πολύχρονη και πολύπλευρη, του δίνουν τη δυνατότητα να συνδέεται και να επικοινωνεί με τους άλλους, χορευτές, μουσικούς και κοινό με έναν πολύ ιδιαίτερο και δυναμικό τρόπο .

Η σημασία αυτής της επικοινωνίας δεν έχει ιδιαίτερο «νοηματικό» χαρακτήρα αλλά έγκειται ακριβώς στην ίδια τη σωματική εμπειρία καθώς ο πλουραλισμός του σώματος δεν μπορεί να εξηγηθεί νοητικά και μάλλον δεν ενδιαφέρει και κανέναν. Ο καθένας οφείλει να είναι ευαίσθητος, να προσφέρει, να θέτει εαυτόν στη διάθεση του άλλου, να καταργείται και να οριοθετεί.


Εκτός από τον ψυχαναλυτικό χαρακτήρα της διαδικασίας, όπου διαφαίνονται χαρακτήρες, προθέσεις και τοποθετήσεις, μεγάλη σημασία έχει η ίδια η ειλικρίνεια της διαδικασίας και οι πληροφορίες που αναδύονται από το παρόν, σωματοποιημένο και «σκέπτεσθαι κινητικά» γίγνεσθαι. Από τη στιγμή που η διαδικασία αυτή βρίσκει πρόσβαση και εγείρει ένα συναίσθημα τότε έχει πετύχει τον στόχο της.

Η σωματοποιημένη αυτή διαδικασία είναι αρκετή για να δημιουργήσει τις συνθήκες ένωσης του σώματος με το πνεύμα, στους χορευτές πρωτίστως και στους θεατές μετά, ώστε να «ταξιδεύσουν» αμφότεροι στο πανάρχαιο «σκέπτεσθαι κινητικά γίγνεσθαι» και να θυμηθούν τη συμπαντικότητα της ύπαρξης και την ολότητα της γνώσης. Η παρουσία του κάθε χορευτή στο «εδώ και τώρα», στο «είμαι και στο κάνω» μπορεί να παρασύρει όσους εμπλέκονται να βιώσουν βαθύτερες έννοιες που δεν μπορούν να εκφραστούν ποτέ με τα λόγια. Οι μνήμες αναδύονται και όλοι εμπλέκονται σε αυτό το ενοποιητικό βιωματικό παιχνίδι αφήνοντας το αναπαραστατικό-τεχνικό σώμα κατά μέρος.


Της Τέτης Νικολοπούλου

πηγή:dancetheater.gr



Η εξώθηση του χορευτή πέρα από τις ικανότητες του...

Υπάρχουν διάφοροι τύποι χορού όπως το κλασσικό μπαλέτο, ο μοντέρνος χορός, οι παραδοσιακοί χοροί, κλπ. Ο επαγγελματίας χορευτής περνάει μέσα από πολλά χρόνια εκπαίδευσης και πειθαρχίας μέχρις ότου φθάσει στην κατάλληλη φυσική και πνευματική κατάσταση, η οποία διατηρείται με καθημερινές πρόβες.

Λόγω των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στο χορό (πρόβες, τεχνική χορού, κατάσταση πατώματος, παπούτσια, κλπ) καθώς και λόγω των έντονων φυσικών φορτίσεων που ασκούνται κατ’ αυτόν, ένας χορευτής εκτίθεται σε αυξημένους κινδύνους τραυματισμών κυρίως στα ισχία, στα γόνατα και στον άκρο πόδα.

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το χορευτικό terrain και τα υλικά από το οποίο αυτό αποτελείται. Η καταλληλότερη επιφάνεια χορού είναι το σκληρό ξύλο με ειδικές ίνες, η οποία προσφέρει ελαστικότητα με αποτέλεσμα την απορρόφηση των κραδασμών που ασκούνται πάνω στους χορευτές.

Χαρακτηριστικά της στάσης ενός κλασσικού χορευτή


Μειωμένη θωρακική κύφωση.
Μειωμένη οσφυϊκή λόρδωση.

Η εξώθηση του χορευτή πέρα από τις ικανότητες του μπορεί να οδηγήσει σε οξείς και χρόνιους τραυματισμούς.

Προβλήματα Σπονδυλικής Στήλης που εμφανίζονται στους χορευτές:


Περιοστίτιδα των ακανθωδών αποφύσεων.
Σπονδυλόλυση – σπονδυλολίσθηση.
Κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου.
Κακώσεις στην πλάτη λόγω κακής τεχνικής.
Αρθρίτιδα ιερολαγονίου άρθρωσης.

Προβλήματα ισχίου που εμφανίζονται στους χορευτές:


Θυλακίτιδα.
Ήχοι «κλικ» στην πρόσθια επιφάνεια του ισχίου.
Κάκωση απαγωγών και λαγονοκνημιαίας ταινίας.
Τενοντίτιδα λαγονίου μυ.
Νευραπραξία του μηριαίου νεύρου.
Κάκωση της οπίσθιας επιφάνειας του ισχίου (σύνδρομο αππιοειδούς).
Μυϊκές κακώσεις στην περιοχή του ισχίου.


πηγή : physioygeia.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου